Met vertrek Rijkers wordt Katholiek Nieuwsblad grijze muis

Katholiek Nieuwsblad heeft hoofdredacteur Henk Rijkers aan de kant gezet. De krant moet meer de verbinding zoeken en niet polariseren, aldus bestuursvoorzitter Huub Vromen.

Dat klinkt duidelijk als een koerswijziging. Nederlands Dagblad schreef dat ook daags na de bekendmaking. Vromen ontkent dit evidente feit in een interview met het Katholiek Nieuwsblad (13 januari 2017). ‘KN blijft recht in de leer en midden in de Nederlandse Kerk en de wereldkerk staan’.

Dat betwijfelen wij. In hetzelfde interview zegt Vromen namelijk minder nadruk op de leer te willen leggen. De nominaal katholieke KRO doet dit al jaren. Het maakt dat veruit de meeste KRO-programma’s niet van VPRO-programma’s te onderscheiden zijn.

Vromen zegt minder nadruk op de leer te willen leggen om ruimte te scheppen voor de pastorale kant. Dat schept een valse tegenstelling. De leer gaat over de bestemming van de mens. Pastoraal beleid helpt om daar te komen. De twee verschillende zaken zijn van elkaar afhankelijk.

Vromen verklaart minder ‘bijna-heiligen’ in de krant te willen en meer aandacht voor samengestelde gezinnen. Dit terwijl de mainstream kranten al vol staan van lovende portretten van gescheiden ouders die als ‘vrienden’ uit elkaar gegaan zijn en nieuw geluk gevonden hebben.

Het doet onwerkelijk aan dat de bestuursvoorzitter van een katholieke krant klaagt over aandacht voor heiligen. Het is alsof de voorzitter van de KNVB klaagt over aandacht voor topvoetballers.

Het hete hangijzer in het conflict tussen Rijkers en Vromen is niet heiligenverering of de Kerkleer. Het is het optreden van paus Franciscus. In zijn exhortatie Amoris laetitia houdt paus Franciscus de mogelijkheid open dat je ter communie kunt gaan als je je vrouw of man verlaten hebt voor een ander. Dit staat haaks op tweeduizend jaar katholieke traditie. Heiligen als Thomas More hebben hier letterlijk hun leven voor gegeven.

Rijkers heeft in Katholiek Nieuwsblad ruimte geboden aan critici én supporters van Amoris laetitia. Beide kanten kwamen aan het woord. Dat moet kunnen in een krant. Een krant die zulk verschil van mening niet toelaat is geen krant maar een propagandablad.

In het buitenland ligt Franciscus steeds meer onder vuur. Goed ingevoerde vaticanisten schetsen een schrikwekkend beeld van een dictatoriale paus die zelfs veroordeelde pedofielen rehabiliteert. Katholieke nieuwssites tonen de schade van ‘Wie ben ik om te oordelen?’, die ertoe leidt dat in grote delen van de wereld de Kerk haar missie om homoseksuelen naar heiligheid te leiden, effectief heeft gestaakt.

De vermeende populariteit van de paus, waar Vromen overspreekt, is ver te zoeken. Zo bezochten afgelopen jaar ‘slechts’ 4 miljoen mensen pauselijke bijeenkomsten in het Vaticaan. Dat is iets meer dan in 2015, maar veel minder dan in 2013 en 2014. Toen bezochten respectievelijk 6,6 en 6 miljoen mensen de pauselijke bijeenkomsten.

Huub Vromen gaat aan dit afnemend enthousiasme en aanzwellende kritiek voorbij. Hij noemt Amoris laetitia een ‘geweldig boekwerk’. Het staat hem vrij. Het maakt hem wel hypocriet, want hij heeft de mond vol over ‘respect voor de verschillende meningen en zonder vooroordelen en zonder anderen buiten te sluiten’. Kennelijk mag iedereen meedoen, behalve Henk Rijkers. En met Rijkers de groeiende groep katholieken die kritisch is over het pontificaat van Franciscus.

Wat brengt de toekomst voor Katholiek Nieuwsblad? Weinig goeds. Religieuze instituten die nadruk op de geloofsleer inruilen voor ‘midden in de wereld staan’ lossen op in de wereld. Dat hebben we in de jaren 1970 gezien bij talloze katholieke scholen, kranten en vakbonden. Laat Huub Vromen een les trekken uit deze geschiedenis. Een kleine krant als het KN kan alleen overleven wanneer het een eigen en echt katholiek geluid heeft en geen slap aftreksel daarvan.

Rutger Schimmel en Hugo Bos, lezers van het Katholiek Nieuwsblad