Wat zegt de kerk over schepping en evolutie

Inleiding

In mijn tijd als protestant heeft het onderwerp van schepping en evolutie mij al zeer geboeid. Ik herinner me een preek waarin de dominee zei dat Genesis niet zozeer een historisch verslag is, maar meer een stukje poëzie, een gedicht. En dat de fossielen (waar hij zich zeer voor interesseerde) misschien best miljoenen jaren oud zouden kunnen zijn, dit zou volgens hem helemaal geen probleem voor ons geloof zijn . Maar ik vond het wél een groot probleem voor het geloof en vooral voor het geloof van mijn kinderen, het was het voornaamste punt dat ik de kerk waarin ik gedoopt en opgegroeid was verliet. Na een omweg van de Hersteld Hervormde Kerk werd ik uiteindelijk Rooms Katholiek.

Velen dachten dat mijn visie op schepping en evolutie typisch protestants was en dat ik die fundamentalistische visie wel zou kwijtraken als katholiek. Maar niets is minder waar. Het is voluit katholiek om te geloven dat God hemel en aarde geschapen heeft. Dat Genesis hoofdstuk 1 tot en met 11 een historisch verslag van de schepping van hemel en aarde bevatten. En dat de aarde dus niet miljoenen jaren oud is. Toch is het beeld dat vele mensen hebben van de Rooms Katholieke Kerk heel anders. Het beeld bestaat dat de Katholieke Kerk geen bindende uitspraak gedaan heeft op dit punt en dat gelovigen dus zelf mogen bepalen wat ze geloven met betrekking tot schepping en evolutie.

In deze lezing wil ik eerst ingaan op wat de Kerk leert met betrekking tot de schepping. Wat zeggen de concilies, de kerkvaders en pausen? En hoe heeft de Kerk gereageerd op de introductie van de evolutietheorie in de negentiende eeuw? Is de Kerk dan toch tegen het doen van wetenschappelijk onderzoek en houdt vast aan een middeleeuws en achterhaalt idee?

In het tweede deel, na de pauze, geef ik redenen waarom het belangrijk is om als katholiek te geloven in de schepping en dus de evolutietheorie af te wijzen. Maar wat maakt het uit wat je op dit punt gelooft? Ben je minder goed katholiek wanneer je gelooft dat hemel en aarde vanzelf ontstaan zijn door een evolutionair proces? Daarop wil ik ingaan in het tweede deel van de lezing.

Wat het Leergezag leert over de schepping

Onderstaande lezing heb ik geschreven met dank aan Hugh Owen, van het Kolbe Instituut, een instituut dat schepping en evolutie onderzoekt vanuit katholiek perspectief.

Om te weten wat de kerk leert met betrekking tot de schepping zullen we eerst kijken naar wat de kerkvaders ons geleerd hebben. Wij zijn niet de eersten die de H. Schrift lezen, maar er zijn vele kerkvaders geweest die de Schrift vóór ons gelezen en geïnterpreteerd hebben. Volgens het concilie van Trente als ook het Eerste Vaticaanse concilie is het niet toegestaan om de H. Schrift te interpreteren “in tegenspraak met het unanieme getuigenis van de Kerkvaders.” Wanneer we dus weten wat het unanieme getuigenis van de Kerkvaders is weten we dus ook hoe wij de H. Schrift moeten lezen en interpreteren.

De kerkvaders zijn het er unaniem over eens dat Genesis 1-11 een letterlijk en historisch verslag is. We leren dit van de profeet Mozes die ons dit verhaalt onder goddelijke inspiratie. Dit betekent niet dat die Kerkvaders op elk punt overeenstemmen in hun interpretatie, maar hun verschillen zijn gering en niet essentieel. Paus Leo XIII bevestigt, in navolging van Augustinus, de Katholieke regel voor Schriftuitleg: we mogen ‘niet afwijken van de letterlijke en evidente betekenis, behalve wanneer de rede dit onvermijdelijk of noodzakelijk maakt.

De eerste vijf eeuwen van de Kerk leerden alle Kerkvaders:

1.       “dat God de verschillende soorten en levende wezens direct en in een moment geschapen heeft

2.       dat Adam uit stof van de aarde geschapen is en Eva uit een rib van zijn zijde

3.       na de schepping van Adam heeft God geen nieuwe soorten meer geschapen

4.       de erfzonde van Adam heeft de perfecte harmonie van de eerst geschapen wereld vernietigd en de dood, misvorming en ziekte in de wereld gebracht.

Deze scheppingsleer van de kerkvaders staat impliciet ook in de geloofsbelijdenis van Nicea, “Ik geloof in één God de almachtige Vader Schepper van hemel en aarde, van al wat zichtbaar en onzichtbaar is.” Het duurde tot de middeleeuwen, toen de ketterij van de Albigenzen die Gods schepping van het materiële universum ontkenden, voordat een oecumenisch concilie dit eerste artikel van de geloofsbelijdenis verder uitwerkte met de volgende woorden:

“God … Schepper van al het zichtbare en onzichtbare, van het geestelijke en het lichamelijk, die in Zijn almachtige kracht, vanaf het begin van de tijd, uit het niets, gelijk (simul) de geestelijke en de lichamelijke wezens heeft geschapen, te weten de engel en de wereld en daarna het menselijke, die in zekere zin uit geest en lichaam bestaat.[1]”

Volgens de meest vooraanstaande katholieke commentaren op dit dogmatisch decreet geven de woorden "vanaf het begin van de tijd" aan dat God alle verschillende soorten en engelen "simul" ("gelijk") gemaakt heeft. Dit kan worden verzoend met de schepping in zes dagen (de mening van de overgrote meerderheid van de kerkvaders) of met de ogenblikkelijke schepping zoals H. Augustinus die voor ogen had - maar het is niet te rijmen met een langere scheppingsperiode, van vele miljoenen jaren. De Kerkleraar St. Laurentius heeft in zijn commentaar op de uitspraak van het vierde concilie van Lateranen gezegd:

“De Heilige Roomse Kerk bepaald in het vierde Concilie van Lateranen dat de engelen, samen met de aardse wezens in één keer geschapen werden uit niets (ex nihilo) in het begin van de tijd.”

De precieze betekenis van de woorden van de Lateranen IV werd ook verklaard door de meest gezaghebbende catechismus in de geschiedenis van de Katholieke Kerk - de Romeinse Catechismus -, die leerde dat God alle dingen door zijn Woord ineens "in den beginne" geschapen heeft zonder een natuurlijk proces:

“[D]e Goddelijkheid - schiep in het begin alle dingen. Hij sprak en ze werden gemaakt: Hij gebood en ze zijn geschapen.”

Paus Leo XIII verdedigde de traditionele katholieke Schriftexegese in de encycliek Deus Providentissimus[2], waarin hij opnieuw de regel bevestigde dat Schriftexegeten "de letterlijke en de voor de hand liggende betekenis van de H. Schrift moeten handhaven, behalve wanneer de rede dit noodzakelijkheid maakt." Vanuit deze regel bezien moet de ‘heilige geschiedenis’ van Genesis 1-11 letterlijk geïnterpreteerd worden, tenzij exegeten boven twijfel verheven hard bewijs hebben dat de letterlijke interpretatie van die geschiedenis niet waar kan zijn. De opvolger van Paus Leo XIII, de H. Pius X, was zich evenzeer bewust van de neiging van de hedendaagse intellectuelen tot evolutionistische tendensen, betreurde deze tendensen. In Lamentabili veroordeeld hij de stelling dat "de vooruitgang van de wetenschappen vereist dat de begrippen van de Christelijke leer over God, de schepping,... hervormd dienen te worden." Hij richtte ook het Pauselijke Bijbelinstituut (PBI) op om zo de traditionele katholieke benadering van Bijbelstudie hoog te houden en het modernisme in de Bijbelstudie te bestrijden. De besluiten die de PIB heeft genomen over de uitlegging van het boek Genesis zijn - samen met Humani Generis, enkele van de laatste gezaghebbende uitspraken van het Leergezag over dit onderwerp. In het Motu proprio, Praestantia Scripturae, heeft Paus Pius X verklaard dat niemand de uitspraken van het PBI kon betwisten zonder daarbij een ‘zware zonde’ te begaan.

In 1909 heeft de PIB bepaalde waarheden mbt. Genesis 1-3 ondubbelzinnig vastgelegd:

·         de letterlijke historische betekenis van de eerste drie hoofdstukken van Genesis mag niet in twijfel worden getrokken.

·         Genesis "verhalen over gebeurtenissen die echt gebeurd zijn, die overeenkomen met de historische werkelijkheid en objectieve waarheid" bevatten, niet "legenden, die deels historisch en deels fictief zijn." Kortom, de PBI sluit de mogelijk definitief uit dat zelfs maar een deel van Genesis 1-3 fictief en niet-historisch zou kunnen zijn.

·         de volgende letterlijke en historische waarheden mogen niet in twijfel getrokken worden:

o   “De schepping van alle dingen door God in den beginne”

o   Commentaar: Deze passage handhaaft de leer van het concilie van Lateranen IV dat alle dingen in den beginnen door God geschapen zijn.

o   “De bijzondere schepping van de mens”

o   Commentaar: Hiermee wordt uitgesloten dat de mens gemaakt is door een geleidelijk proces en vereist dat de mens plotseling in één moment geschapen is.

o   “De schepping van de eerste vrouw uit de eerste man.”

o   Commentaar: Ook dit sluit een geleidelijk proces in de schepping van de eerste vrouw uit en vereist dat Eva direct en in één moment geschapen is

In 1950 gaf paus Pius XII, in de encycliek Humani generis, toestemming aan katholieke geleerden om de voor- en nadelen van de menselijke evolutie te evalueren. Maar deze toestemming doet op geen enkele manier afbreuk aan de gezaghebbende leer die hierboven aangehaald is. Toestemming om een alternatieve visie te onderzoeken, staat niet gelijk aan goedkeuring! Integendeel, het is vaak een middel om een fout grondige bloot te leggen.

Verdedigers van de traditionele katholieke scheppingsleer ontkennen de legitimiteit van het Tweede Vaticaans Concilie en van de Catechismus van 1997 niet. Evenmin ontkennen ze dat Z. Paus Johannes Paulus II en paus Benedictus XVI niet-gezaghebbende uitspraken gedaan hebben te gunste van het theïstisch evolutionisme. We menen slechts dat dubbelzinnige, voorlopige of niet-gezaghebbende uitspraken van een paus, bisschop of Congregaties niet een duidelijke, eenduidige leeruitspraak die ons door de apostelen is overgeleverd kan vervangen. Dergelijke voorlopige of vage uitspraken over zaken van geloof en moraal moet worden begrepen in het licht van eerdere duidelijke en gezaghebbende uitspraken van het Leergezag, wanneer dergelijke uitspraken overgeleverd zijn.

Al tientallen jaren hebben Katholieke theïstische evolutionisten geprobeerd om de evolutie te verdedigen als de "enige wetenschappelijke verklaring voor ons ontstaan", hun bewijs komt van de "natuurwetenschap" die zich baseert op nu waargenomen natuurlijke processen. "Schepping" is daarentegen, naar hun mening, niet een "wetenschappelijke" verklaring voor de oorsprong van alle levensvormen, omdat het niet voldoet aan dit criterium. Maar de Kerk heeft altijd verklaard dat "theologie" de "koningin van de wetenschappen" is, er is dus niets "onwetenschappelijk" aan de traditionele scheppingsleer. Ze erkent simpelweg dat er grenzen zijn aan hoe ver natuurwetenschappers kunnen terug extrapoleren naar een ver verleden, vanuit stoffelijke processen die nu waar te nemen zijn. Dit is in het licht van de Goddelijke Openbaring over schepping, zondeval en de zondvloed, een volkomen redelijke veronderstelling, de zondeval en de zondvloed zijn evenzeer “onbewijsbaar" als de evolutionistische veronderstelling dat dingen altijd hetzelfde zijn geweest sinds het begin.

2e deel

Samenvatting 1^e deel

In het eerste deel is aangetoond dat er een indrukwekkende hoeveelheid van zeer gezaghebbende kerkelijke Leeruitspraken is die de schepping en letterlijke historische waarheid van Genesis 1-11 handhaven.

De bewijslast ligt dus bij de geleerden die de traditionele interpretatie van "de heilige geschiedenis van Genesis." uitdagen.

Alle verklaringen van kerkleiders ten gunstige van evolutie zijn niet-gezaghebbend of dubbelzinnig.

Honderdvijftig jaar na de publicatie van de “Origin of species “ (De Oorsprong van de Soorten), blijft de evolutionaire hypothese nog steeds "een hypothese zonder bewijs en strijdig met de feiten."

Daarom zijn katholieken nog steeds gehouden om vast te houden aan de traditionele leer van de schepping zoals deze werd doorgegeven door de Apostelen en zijn gehouden om te bidden dat het Leergezag de traditionele leer van de schepping opnieuw zal bevestigen, voor het welzijn van de zielen en ten voordele van alle wetenschappen.

Waarom is het belangrijk om dit te geloven?

Tegenwoordig hoort men vaak geleerden en heel gelovige Katholieken de vraag stellen: “Wat doet het ertoe of God zes dagen of miljarden jaren van evolutie gebruikte voor de schepping, zolang we maar geloven dat Hij het deed?” Daar zal ik onderstaand gedeelte diverse redenen voor geven.

Reden #1: De traditionele katholieke scheppingsleer voedt een vertrouwelijke relatie tussen Christenen en God, hun Schepper, Verlosser en Heiliger. Theïstische Evolutie erodeert deze vertrouwelijkheid.

Volgens Traditionele Scheppings Leer schiep God het gehele universum voor de mens aan het begin van de schepping, ongeveer zes duizend jaar geleden. Daarom is er niets in de gehele wereld dat niet bestaat omwille van de mens. De mens heeft altijd centraal gestaan. Adam zag God in alle dingen en alle dingen in God. Vanuit dit perspectief is het eenvoudig te geloven dat elk menselijk leven meer waard is dan het hele materiële universum en dat het doel van het universum is om een plaats te bieden voor een vertrouwelijke eenheid tussen God en zijn menselijke kinderen.

Theïstische Evolutie daarentegen, ontkent dat de mens een speciale plaats heeft gehad in de geschiedenis van het universum. Volgens de evolutionaire tijdschaal was de mens nergens te vinden gedurende het grootste deel van de 14 miljard jaar geschiedenis van de wereld. Geëvolueerd van de apen gedurende de laatste 1% van de kosmische geschiedenis is de mens slechts een flitsje op het scherm. En zelfs dan evolueert hij in een natuurtoestand van bloedvergieten en ellende (ver van God), wat zowaar door God gewild is.

Reden #2: Traditionele Scheppings Leer voedt een realistisch kijk op het kwaad en wijst het kwaad in de wereld toe aan de menselijke medewerking daaraan. Theïstische Evolutie verblindt haar aanhangers voor de bovennatuurlijke dimensie van het leven, reduceert veel van de bovennatuurlijke daden van God, de engelen en demonen, tot natuurlijke oorzaken en maakt zo haar aanhangers ongeschikt voor de geestelijke strijd.

In de eerste hoofdstukken van Genesis, hebben alle Apostelen en Kerkvaders een realistische vertelling gelezen van de verleiding van onze eerste voorouders door Satan. Zonder uitzondering, begrepen ze het Christelijke leven als geestelijke strijd met de machten van de duisternis. Ze leefden hun dagelijkse levens met een duidelijk bewustzijn van de bovennatuurlijke wereld en de worsteling tussen goed en kwaad.

Door de historische waarheid van de eerste hoofdstukken van Genesis te ontkennen houdt Theïstische Evolutie zich bezig met de natuurlijke oorzaken en sluit het bovennatuurlijke bijna geheel uit. Door het ontkennen van meerdere bovennatuurlijke scheppende daden van God in Genesis en door het belang van de bovennatuurlijke activiteit van Satan af te zwakken, glijden Theïstische Evolutie-ers gemakkelijk af in een natuurlijke mentaliteit die alles probeert te verklaren in termen van natuurlijke oorzaken.

Volgens Pr. Gabriele Amorth, de hoofdexorcist van Rome, is er een geweldige toename in diabolische activiteit en invloed in de voormalig Christelijke wereld. En toch geloven vele Europese bisschoppen niet langer in het bestaan van kwade geesten en hebben velen niet eens een exorcist in hun bisdom. Dit zou ongelofelijk zijn voor de Kerkvaders die geloofden in de waarheid van Genesis.

Reden #3: Traditionele Scheppings Leer voedt een liefde en waardering voor de Heilige Schrift en de Heilige Traditie, en versterkt het vertrouwen in God. Theïstische Evolutie kweekt minachting en wantrouwen voor de Heilige Traditie, God en zijn Woord.

Voor- en tegenstander zijn het erover eens dat de letterlijke historische interpretatie van Genesis hooggehouden werd door alle Kerkvaders, Kerkleraren en gezaghebbende uitspraken van de Katholieke Kerk gedurende meer dan 1800 jaren.

Het volgt dat als Theïstische Evolutie waar is dan heeft God toegestaan dat zijn ene, heilige, Katholieke en apostolische Kerk met gezag geleerd heeft — hoewel niet in alle gevallen als dogma — een volledig verkeerde beschrijving van de schepping en vroege geschiedenis van het universum. Meer nog, Hij heeft gewild dat de correctie van deze fout niet “van de contemplatie en studie van gelovigen” en het onderricht van de bisschoppen kwam —zoals Dei Verbum zegt dat het zou moeten — maar van de speculaties van ongelovigen wiens theorieën uiteindelijk een revolutie in de conventionele wijsheid binnen de Katholieke Kerk ontketenden. Als dit waar is, wie zou dan zulk een incompetente, zichzelf tegensprekende “god” vertrouwen?

Reden #4: Traditionele Scheppings Leer voedt waardering en eerbied voor de dag des Heren en een correct zicht op natuurwetenschappen. Theïstische Evolutie kweekt onverschilligheid voor de dag des Heren en een verkeerde kijk op natuurwetenschappen.

Theïstische Evolutie ontkent de oerinstelling van de Sabbat “in het begin.” Voor de Theïstische Evolutie-er is de zeven-dagen week iets wat zich ontwikkelde na de opkomst van de mensheid uit de apen. Het is niet iets dat door God ingesteld is voor de mens vanaf het eerste begin van de schepping. Deze zichtwijze spreekt het universele geloof van de Kerkvaders tegen in de goddelijke instelling van de Sabbat en de zeven-daagse week aan het begin van de schepping {zoals God expliciet zegt in het Sabbatsgebod}. De Theïstische Evolutie zichtwijze spreekt ook de woorden van Onze Heer zelf tegen die zei: “De Sabbat was gemaakt voor de mens, niet de mens voor de Sabbat.” Inderdaad, impliciet in deze woorden is het idee dat de Sabbat “gemaakt” was door God, voor de mens—niet slechts voor de Hebreeën—en dus voor hem gemaakt moet zijn vanaf het begin. Ditzelfde begrip wordt in de oude liturgieën weerspiegeld die over de Zondag spreken, “de eerste dag van de week,” als de “eerste dag van de schepping.”

De eerste publieke verschijning van Onze Lieve Vrouw in de moderne tijd met een boodschap voor de hele Kerk vond plaats in La Salette, Frankrijk, in 1846. Ontheiliging van de Sabbat was een van de twee hoofdzonden die OLV beklaagde in La Salette en ze identificeerde ze als de oorzaak van hevige hongersnood en een vreselijke plaag. Echter vandaag wordt overal de Sabbat onder de voet gelopen en zelden of nooit, wordt deze heiligschennis van de kansel af genoemd.

Reden #5: Traditionele Scheppings Leer ondersteunt een hiërarchische visie op de werkelijkheid, inclusief de Kerk en de familie. Theïstische Evolutie voedt een antihiërarchische visie.

Door de voorstelling waarbij de eerste man en vrouw uit aapachtige ouders voortkomen, ontkent Theïstische Evolutie elke hiërarchische relatie tussen Adam en Eva—hoewel dit rechtstreeks Traditionele Scheppings Leer tegenspreekt. Volgens het Kerkvaderlijk begrip, was Adam letterlijk vóór Eva geschapen. Zoals dogmatisch besloten op het oecumenisch concilie van Wenen werd Eva letterlijk geschapen uit Adams zijde, zo een voorafbeelding vormend van de schepping van de Kerk uit de zijde van Christus op het Kruis. Ook weerspiegelt de schepping van Eva de eeuwige voortbrenging van Christus door de Vader. Zoals Christus “eeuwig verkregen is van de Vader, God uit God, licht van licht, ware God uit de ware God . . . één in wezen met de Vader,” zo was Eva voortgebracht uit de zijde van Adam, en deelde dezelfde natuur als Adam.

Door de bovennatuurlijke schepping van Eva uit Adams zijde te ontkennen, ontkent Theïstische Evolutie de Drie-ene en hiërarchische natuur van de menselijke familie.

Reden #6: Traditionele Scheppings Leer definieert en versterkt de door God gegeven rollen van mannen en vrouwen en beschermt de waardigheid van beide geslachten en de leiderschapsrol van de man. Theïstische Evolutie verwart en ondergraaft de verschillende rollen van mannen en vrouwen en op indirecte wijze draagt ze bij aan de geslachtsverwarring.

Volgens Traditionele Scheppings Leer is het huwelijk een geschenk van boven, een reflectie van het Drie-ene mysterie. Volgens dit traditionele begrip van menselijke seksualiteit, zijn contraceptie en seksuele perversie heiligschennende zonden, omdat ze de levensgevende weerspiegeling van de Drie-ene goddelijke liefde schenden en het steriel maken. Volgens Theïstische Evolutie, echter, komt de menselijke seksualiteit voort uit die van de apen. Sommigen beargumenteren zowaar dat seksuele perversies “natuurlijk” zijn aangezien bepaalde soorten apen en bavianen ze beoefenen. Aangezien het menselijk lichaam uit dit soort dieren evolueerde, zo beredeneren ze, is het onzinnig te beweren dat zulk gedrag tegen onze natuur ingaat.

Het is significant dat de enige verhandeling over het klerikale seksuele misbruik door een Kerkleraar, Book of Gomorrah, van de H. Petrus Damianus[4] specifiek de verhalen uit Genesis citeert van het goddelijke oordeel over Sodom en Gomorrah en Onan in zijn verwoestende aanklacht van deze misdaden tegen de natuur. Is het voor te stellen dat klerikaal seksueel misbruik zich zo wijd verspreid kon hebben als men nog geloofd zou hebben in de letterlijke historische waarheid van Genesis?

Reden #7: Traditionele Scheppings Leer voedt een correcte relatie tussen de mens en de natuur. Theïstische Evolutie verdraait deze.

Volgens Theïstische Evolutie zijn alle schepselen, inclusief het menselijk lichaam, opgekomen uit levenloze materie d.m.v. miljarden jaren van natuurlijke processen. Dit perspectief harmoniseert erg goed met de populaire pantheïstische slogan “De aarde behoort niet de mens. De mens behoort toe aan de aarde.” Een dergelijke uitspraak zou anathema geweest zijn voor de Apostelen en voor de H. Kerkvaders.

Reden #8: Traditionele Scheppings Leer biedt hoop voor de toekomst van de mensheid. Theïstische Evolutie voedt ofwel een valse hoop of een diepe wanhoop.

Traditionele Scheppings Leer geeft Christenen het vertrouwen dat de prachtige harmonie die door het hele universum bestond “in het begin” hersteld zal worden “aan het einde”. Het versterkt ook het menselijk geloof in de geloofwaardigheid van de profetieën van talloze gecanoniseerde heiligen die een toekomstige bloei van het Christendom voorspeld hebben vóór het laatste oordeel en het einde van de wereld wanneer vele karakteristieken van de eerste geschapen wereld hersteld zullen worden. De Christen die Traditionele Scheppings Leer begrijpt en gelooft heeft ook de capaciteit het voorkomen van doodbrengende natuurrampen te verzoenen met de absolute goedheid van God die geen kwaad wil. Het natuurverloop zoals wij het kennen is het gevolg van een vloek aan de natuur opgelegd door God na de Zondeval van Adam. De gevolgen van zonden dienen een tweevoudig doel—eerst, om zondaars te corrigeren en ten tweede om ze tot berouw te brengen. Met dit in gedachte inspireert Traditionele Scheppings Leer een vurige hoop dat elke berouwvolle zondaar en vergoddelijkte heilige de wereld een stap dichter bij de dag brengt wanneer de wolf zich neer zal leggen naast het lam.

Hiermee hebben we 8 redenen gegeven die het van doorslaggevend belang maken om vast te houden aan de historiciteit van de eerste hoofdstukken van Genesis. Wanneer je gaat geloven dat God alles geschapen heeft door een evolutionair proces verlies je dus:

·         De onschuld en het goede van de eerste wereld en van de eerste mens. De wereld is immers in deze evolutionistische ontstaan door een evolutionistisch proces van miljoenen jaren dood en verderf, van survival of the fittest.

·         De hiërarchische verhouding tussen de man, die immers als eerste geschapen werd en de vrouw die uit de man geschapen werd.

·         Impliciet zeg je door het aanhangen van de evolutie dat de wetenschappen boven de theologie staan en ons de werkelijkheid leren over het ontstaan van hemel en aarde, meer en beter dan de theologie ons leert.

·         De man is niet langer het centrum en doel van de schepping, maar is een door geëvolueerde aap die alleen wat slimmer is dan de aap.

Ik wil eindigen met een vraag. Wanneer het paradijs niet een historische werkelijkheid is, is de mens Adam in dat paradijs dan wel een historische werkelijkheid? En wanneer die mens niet letterlijk en historisch bestaan heeft heeft er dan wel een echte en letterlijke erfzonde plaatsgevonden? En wanneer er geen letterlijke erfzonde geweest is, is er dan wel een tweede Adam geweest, Christus, die die erfzonde verzoend heeft en ons zo weer tot God gebracht heeft?

Deze lezing is hier te beluisteren: https://soundcloud.com/radiomarianl/2016-06-14-hugo-bos-wat-zegt-de-kerk-over-schepping-en-evolutie-geloofsvorming

---

[1] 4^e Concilie van Lateranen, Caput 1: De Fide Catholica, http://www.rkdocumenten.nl/rkdocs/index.php?mi=600&doc=796&id=0&highlight=lateranen#al1

[2] http://www.rkdocumenten.nl/rkdocs/index.php?mi=600&doc=615