Katholiek geloof en martelaarschap

Mgr. Athanasius Schneider, hulpbisschop van Astana

“Wees trouw tot de dood en Ik zal u de kroon van het leven schenken” (Apok. 2, 10). Deze woorden van onze Heer zijn een heilige opdracht voor iedere christen. Trouw zijn, betekent het geloof vasthouden dat in onze ziel is ingestort door de drie-ene God, in heel zijn volheid, zuiverheid en schoonheid zonder er iets aan de veranderen, zonder iets toe te voegen aan zijn onveranderlijke waarheden. “Het woord ‘ik geloof’ betekent: ik houd dat alles wat vervat  ligt in de geloofsartikelen volledig waar is; en ik geloof deze waarheden vaster dan wanneer ik ze met mijn ogen zag, omdat God die niet kan bedriegen noch kan bedrogen worden, ze aan de heilige katholieke Kerk heeft geopenbaard en door de Kerk aan ons.” (H. Pius X, De grote Catechismus).

De heilige Thomas van Aquino zegt: “Het geloof is een toestand van de geest waarbij het eeuwig leven in ons is begonnen” (Summa Theologica, II-II, q. 4, a. 1c). “Door het beamen van geloofszaken wordt de mens boven zijn natuur verheven” (Summa Theologica, II-II, q. 6, a. 1c). De voortdurende verkondiging van het leergezag leert ons dat zelfs het begin van geloof en het oprechte verlangen gelovig te zijn een genadegave is waardoor de inspiratie van de Heilige Geest onze wil omvormt van ongeloof tot geloof, van goddeloosheid naar godsvrucht. Daarom is een dergelijk begin van geloof niet van nature in ons en hebben zij die leven in strijd met de Kerk van Christus geen bovennatuurlijk geloof (vgl. 2^de Concilie van Orange, can. 5: Denzinger-Schönmetzer 375).

De mysteries van het geloof: “Mysteries van het geloof zijn waarheden die boven het verstand uit gaan en die wij moeten geloven al kunnen we ze niet begrijpen. We moeten de mysteries geloven omdat ze ons door God geopenbaard zijn, die, omdat Hij de oneindige waarheid en Goedheid is, ons niet kan bedriegen noch bedrogen kan worden. De mysteries kunnen niet tegen het verstand ingaan omdat dezelfde God die ons het licht van verstand heeft gegeven, ons ook de mysteries heeft geopenbaard, en Hij zichzelf niet kan tegenspreken.” (H. Pius X, De Grote Catechismus).

De goddelijke Overlevering: traditie is het niet-geschreven woord van God dat ons is overgeleverd via het mondelinge woord door Jezus Christus en door zijn apostelen en dat de eeuwen door tot ons gekomen is door middel van de Kerk zonder dat het veranderd werd. De leerstellingen van de Traditie zijn voornamelijk bewaard gebleven in de dogmatische decreten van de Oecumenische Concilies, de geschriften van de heilige Kerkvaders, het onveranderde en constante onderricht van de Roomse pausen gedurende een aanzienlijke lange tijdsspanne, en de woorden en de gebruiken van de heilige Liturgie. We moeten aan de Overlevering hetzelfde belang hechten als aan het geopenbaarde woord van God dat in de Heilige Schrift staat (H. Pius X, De Grote Catechismus).

Alleen het katholieke geloof bevat de volledige goddelijke waarheid.

De zalige John Henry Newman heeft gezegd: “O mijn broeders, keer je af van de katholieke Kerk, en tot wie zou je dan gaan? Zij is je enige kans op vrede en zekerheid in deze warrige, veranderende wereld. Privé geloofsbelijdenissen, fantasiegodsdiensten kunnen spectaculair zijn en indrukwekkend voor velen in hun tijd; nationale religies kunnen geweldig en zielloos liegen, en het land eeuwenlang beheersen, en de aandacht afleiden of het oordeel over wat geleerd is in de war brengen; maar op de lange termijn zal men tot de conclusie komen dat ofwel het katholieke geloof werkelijk en inderdaad het binnentreden is van de onzichtbare wereld in deze wereld of dat er niets positiefs, niets dogmatisch, niets bestaat in onze denkbeelden wat werkelijk is. Gooi het katholicisme aan de kant, en je effent voor jou de weg om protestant, deïst, pantheïst en scepticus te worden in een vreselijke maar onontkoombare opeenvolging.  …… O rusteloze harten en kieskeurige breinen die een evangelie zoeken dat heilzamer is dan dat van de Verlosser,  en een schepping die volmaakter is dan die van de Schepper!” (Discourses to mixed congregations, 13)

Ketterij: De heilige Thomas van Aquino beschreef ketterij als ontrouw aan het geloof: “In een ketter die niet gelooft in een bepaald geloofsartikel blijft niet het levend geloof aanwezig. Als de ketter van de dingen die de Kerk leert, vasthoudt aan wat hij wil vasthouden, en verwerpt wat hij wil verwerpen, houdt hij niet langer vast aan de leer van de Kerk als aan een onfeilbare regel maar houdt hij vast aan zijn eigen wil.” (Summa Theologica, II-II, q. 5, a. 3 c). In tegenstelling tot de echte katholiek aanvaardt de ketter nog enkele dogma’s, echter op de basis van zijn eigen wil en zijn eigen oordeel, en niet meer op basis van het gezag van God, die openbaart, omdat de ketter dit gezag verwerpt ten aanzien van de  andere geloofspunten.

De zonden tegen het geloof zijn grootste morele zonden behalve de zonden tegen de goddelijke deugd van hoop en liefde.

“Iedere zonde bestaat formeel in een zich afkeren van God, zoals hierboven is vastgesteld (I-II, 71, 6; I-II, 73, 3). Daarom hoe meer een zonde de mens van God verwijdert, des te erger deze is. Nu wordt de mens meer dan ooit van God gescheiden door ongeloof omdat hij dan niet eens een ware kennis van God heeft: en door een valse kennis van God komt de mens niet dichter tot God maar wordt van hem verwijderd. Het is ook niet mogelijk dat iemand die een valse mening over God heeft, Hem hoe dan ook zou kennen want het voorwerp van zijn mening is dan niet God. Daarom is het duidelijk dat de zonde van ongeloof groter dan welke ander zonde ook die zich voordoet bij overtredingen op het terrein van de moraal.” (Summa Theologica, II-II, q. 10, a. 3 c) “Het ongeloof van de ketters die hun geloof in het evangelie belijden, en dat geloof weerstaan door het te verdraaien, is een smartelijker zonde dan die van de joden die het geloof van het evangelie nooit hebben aanvaard. Omdat zij echter de voorafbeelding van dat geloof in de Oude Wet hebben aanvaard maar bedorven door hun valse interpretaties, is hun ongeloof een smartelijker zonde dan die van de heidenen, omdat deze laatsten het evangelisch geloof op geen enkele wijze hebben aanvaard” (Summa Theologica, II-II, q. 10, a. 6c).

Er zal altijd een onverbiddelijk gevecht zijn tussen de wereld en het geloof,  zoals de zalige John Henry Newman heeft gezegd: “Wat is tegenwoordig de godsdienst van de wereld? Zij heeft de lichtere kant van het evangelie gekozen, - zijn boodschappen van troost, zijn geboden van liefde terwijl alle donkere, diepere inzichten in de toestand en toekomst van de mens vrij wel zijn vergeten. Dit is de natuurlijke godsdienst van een beschaafd tijdperk en Satan heeft haar opgetuigd en uitgevoerd als een afgod van de Waarheid. … Die vreeswekkende beelden van de goddelijke toorn waar de Heilige Schrift vol mee staat, zijn weg verklaard. Alles is helder en vreugdevol. Godsdienst is prettig en gemakkelijk; welwillendheid is de voornaamste deugd; onverdraagzaamheid, fanatisme, overdreven ijver zijn de belangrijkste zonden. Soberheid en strengheid zijn een dwaasheid; zelfs op vastberadenheid wordt  neergekeken met een onvriendelijk, wantrouwig oog. Aan de andere kant wordt alle openlijke losbandigheid afgekeurd. …. Er zijn nieuwe dingen nodig in de godsdienst, nieuwe systemen en concepten, nieuwe geloofsleer, nieuwe predikers om die verlangens te bevredigen die de zogenaamde spreiding van kennis heeft veroorzaakt. De geest wordt ziekelijk gevoelig en veeleisend; ontevreden met de dingen zoals ze zijn, verlangend naar verandering op zich alsof verandering in zichzelf een verademing zou zijn.  … Met andere woorden, is het niet zo dat Satan op deze manier een voortbrengsel van de menselijke geest in een bepaalde tijd heeft gevormd en opgetuigd om het te gebruiken voor zijn doel, namelijk om de Waarheid te vervalsen? Ik ontken helemaal niet dat er door deze geest van de wereld woorden gebruikt worden en uitspraken gedaan die hij niet in de mond zou nemen als ze niet door de Heilige Schrift gesuggereerd werden; ik ontken ook niet dat die geest in het algemeen een zekere kleuring ontleent aan het christendom, niet om er werkelijk door bepaald te worden, nee, maar om er in zekere mate door verlicht en verheven te worden. Toch hebben we hier, ondanks alles, een leer in onze tijd, die slechte gedeeltelijk evangelisch is en gebouwd op wereldse principes maar die wel pretendeert het evangelie te zijn. Daarbij laat die leer een bepaalde kant van het evangelie vallen, namelijk het strenge karakter ervan en zij meent dat het voldoende is als men welwillend, hoffelijk, eerlijk is, correct in zijn gedrag, gevoelig, al gaat er geen werkelijk vrees voor God mee gepaard, geen vurige ijver voor zijn eer, geen diepe haat jegens de zonde, geen afschuw bij het zien van zondaars, geen verontwaardiging en emotie bij de godslasteringen van de ketters, geen ijverige trouw aan de leerstellige waarheid, geen speciale gevoeligheid voor de bijzondere middelen om doelen te bereiken, als die doelen goed zijn; geen loyaliteit jegens de heilige, apostolische Kerk waarover het credo spreekt, geen gevoel voor het gezag van de godsdienst dat niet vanuit de eigen geest maar van buitenaf komt: in één woord, geen enkele ernst, - en daarom is het noch warm noch koud maar (in de taal van Schrift) lauw. … De menselijke samenleving heeft een nieuw denkkader en bevordert en ontwikkelt een nieuwe geestesgesteldheid; en die nieuwe gesteldheid wordt gemaakt door de vijand van onze zielen; om zo veel mogelijk te lijken op de gehoorzaamheid van een christen waarbij die gelijkenis altijd slechts bijkomstig is. Ondertussen zet de heilige Kerk van God als vanaf het begin haar koers naar de hemel voort; veracht door de wereld beïnvloedt ze die wereld toch, corrigeert haar gedeeltelijk, houdt haar een beetje in toom, en in sommige gelukkige gevallen haalt ze slachtoffers van de wereld terug en geeft ze stevig en vooral altijd een vaste plaats binnen de grenzen van het gelovig strijdende leger hier op aarde dat op weg is naar de Stad van de grote Koning. God geve ons de genade onze harten te onderzoeken voor het geval dat we verblind zijn door de bedrieglijkheid van de zonde! Voor het geval dat wij Satan dienen in de gestalte van een engel van het licht” (Parochial and Plain Sermons, I, 24) “Zo worden op het heilig terrein van de godsdienst mensen ertoe gebracht – zonder enig slecht principe, zonder die uiterlijke afkeer van of onbekendheid met de waarheid, of die zelfingenomenheid die in onze tijd de belangrijkste instrumenten van Satan zijn, -ertoe gebracht evangelische waarheden op te geven, de Kerk open te zetten voor allerlei soorten dwalingen die volop onder ons aanwezig zijn, en onze liturgische diensten te veranderen zodat ze de spotters, de lauwen of de slechten bevallen. Aardig zijn is hun enige uitgangspunt van handelen; en als ze merken dat er aanstoot wordt genomen aan het credo van de Kerk, dan gaan zij erover nadenken hoe ze dat kunnen afzwakken of reduceren. Dat gebeurt met hetzelfde soort gevoel dat hen er toe brengt vrijgevig te zijn bij een geldtransactie of iemand anders ter wille te zijn ten koste van persoonlijk ongemak. Daarbij begrijpen ze niet dat hun religieuze voorrechten een schat zijn die men aan het nageslacht moet overdragen, een heilig bezit nagelaten aan  de christelijke familie, en dat het van hen is, niet als bezit maar voor hun welzijn; zij  gedragen zich als verkwisters en zijn vrijgevig met de goederen van anderen. Daarom  verzetten ze zich tegen de anathema’s van de geloofsbelijdenis van Athanasius, of van de boeteviering of van bepaalde psalmen en willen zij er zich van ontdoen. …. En soms kijken ze alleen maar naar bepaalde gunstige karaktertrekken van iemand die ze eigenlijk zouden moeten afkeuren en kunnen zichzelf er niet toe brengen verder te kijken dan gunstige karaktertrekken; daarbij redeneren zij dat hij zeker vroom en goedbedoelend is, en dat zijn dwalingen hem eenvoudig geen kwaad doen; daarbij is het niet de vraag wat voor uitwerking zij hebben op dit of dat individu maar eenvoudigweg of het dwalingen zijn. …. Of zij redeneren dat zij behoren tot een verdraagzame Kerk; dat het slechts consequent en bovendien juist is dat haar leden verdraagzaam zijn en dat zij die tolerantie in hun eigen gedrag laten zien wanneer zij met hen met toegeeflijkheid behandelen die laks zijn in de geloofsbelijdenis of in hun levenswijze. Welnu, als men met de tolerantie van onze Kerk bedoelt dat zij niet het gebruik van vuur en zwaard goedkeurt tegen hen die zich van haar verwijderen, dan is ze in dat opzicht werkelijk een tolerante Kerk; maar zij is niet tolerant jegens de dwaling zoals die vele formulieren, die deze mensen willen wegdoen, bewijzen. … Ik zou willen dat ik in ons midden een sprankje zag opvlammen van dit beginsel van vurige ijver en heilige nauwgezetheid om hen die slap zijn kracht en sterkte te geven, in plaats van de welwillendheid die we de foutieve naam van christelijke liefde [barmhartigheid] geven.” (Parochial and Plain Sermond, II, 23)

De redding van de ziel overstijgt alle tijdelijke en aardse werkelijkheden

De zalige John Henry Newman heeft gezegd: “De Kerk heeft tot doel niet om een show op te voeren maar om een taak te verrichten. Zij kijkt naar deze wereld en al wat zij bevat is als naar een schaduw, als naar stof en as, vergeleken met de waarde van één enkele ziel. Zij is van mening dat als zij op haar eigen wijze geen goed kan doen voor de zielen, het van geen enkel nut is dat zij iets doet; zij is van mening dat het voor zon en maan beter was van de hemel te vallen, voor de aarde te vergaan, en voor alle miljoenen mensen die op aarde leven te sterven van honger in opperste doodsnood zover als tijdelijke beproeving kan gaan, dan dat één enkele ziel, ik zeg nog niet, verloren zou gaan maar enkel een dagelijkse zonde zou begaan, een opzettelijke onwaarheid zou vertellen, hoewel het niemand zou schaden, of zonder excuus een luttele stuiver zou stelen. Zij beschouwt het handelen van de wereld en het handelen van de ziel als eenvoudigweg niet met elkaar te vergelijken in hun respectieve domeinen; zij zou liever de ziel redden van één enkele woeste bandiet of zeurende bedelaar, dan honderden spoorlijnen aanleggen in de lengte en de breedte [van een arm land] of een sanitaire hervorming uitvoeren tot in het kleinste detail behalve voor zover deze grote nationale werken gericht zijn op een of ander geestelijk goed dat buiten henzelf ligt. Zo is de Kerk, o gij mensen van de wereld, en nou kent ge haar. Zo is ze. Zo zal ze altijd zijn; en hoewel ze gericht is op uw welzijn, is dat op haar eigen wijze – en als gij u tegen haar verzet, dan daagt ze u uit. Zij heeft haar eigen zending en ze voert die uit zoals zij wil.” (Certain difficulties by Anglicans in catholic teaching, II, 8).

Geloofscrisis en afval van het geloof

In een tijd van enorme algemene verwarring binnen de Kerk met betrekking tot de volheid van het katholieke geloof en de kerkelijke discipline richtte de heilige Athanasius in 340 in een brief tot alle bisschoppen in de volgende woorden: “De canonieke discipline is niet nu aan de Kerk gegeven maar ze is wijs en veilig aan ons overgeleverd door onze voorouders. Zo begint ons geloof niet in deze tijd maar het komt tot ons van de Heer door zijn leerlingen. Daarom mogen de bepalingen die in onze kerken bewaard zijn sinds de oudste tijden tot nu toe, in onze dagen niet verloren gaan en de schat die ons is toevertrouwd heeft onze handen nodig; wordt actief, broeders want gij zijt de beheerders van Gods geheimen en gij ziet dat ze nu door anderen worden bemachtigd. Dergelijke dingen zijn nog nooit tegen de Kerk bedreven vanaf de dag dat onze Heiland bij zijn hemelvaart zijn leerlingen de opdracht gaf met de woorden: “Gaat en maakt alle volken tot mijn leerlingen en doopt hen in de naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest” (vgl. PG 27, 219-240)

Voor de verwarring tussen waarheid en onwaarheid door een vals oecumenisme  waarschuwde reeds de zalige John Henry Newman: “Nooit had de Kerk meer behoefte aan pleiters tegen de geest van het liberalisme dan in deze tijd, nu het, helaas, zijn dwaling als een valstrik over heel de aarde verspreidt… Liberalisme in de godsdienst is de leer dat er geen positieve waarheid in de godsdienst  is maar dat de ene geloofsbelijdenis even goed is als de andere en dit is de leer die van dag tot dag aan betekenis en invloed wint. Dat gaat absoluut niet samen met de erkenning van welke godsdienst dan ook als waar. Het leert dat je alles moet verdragen want alles is een zaak van meningen. Geopenbaarde godsdienst is geen waarheid maar een gevoel en een voorkeur. Devotie vindt zijn grond niet noodzakelijk in het geloof. Mensen kunnen naar de protestantse kerken gaan en naar de katholieke, kunnen het goede van beide kerken uitkiezen en nergens bij horen. Zij kunnen samen verbroederen in geestelijke gedachtes en gevoelens zonder enig zicht op gezamenlijke leerstellingen of zonder de noodzaak ervan in te zien.”(Biglietto Speech, May 12, 1879).

“Zeker, er bestaat heden ten dage een verbond van het kwade dat zijn legers opstelt in alle delen van de wereld, dat zichzelf organiseert, zijn maatregelen neemt, de Kerk van Christus omsluit als een net en de weg bereid voor een algemene afval van de Kerk. Of juist deze geloofsafval de geboorte betekent van de Antichrist of dat zijn komst nog wordt uitgesteld zoals die al zo lang is uitgesteld, dat weten we niet; maar in ieder geval komen deze geloofsafval en al zijn tekenen en instrumenten van de Boze en smaken naar de dood. Mogen wij niet horen bij de onnozelaars die in de strik gevangen worden die  rondom ons gespannen wordt! Mogen wij toch niet verleid worden door de mooie beloften waarin Satan met zekerheid zijn gif verstopt! Denkt ge dat hij zo amateuristisch is in zijn boosheid dat hij u openlijk vraagt om u bij hem aan te sluiten in zijn oorlog tegen de Waarheid? Nee, hij geeft je lokaas om je te verleiden. Hij belooft je burgerlijke vrijheid; hij belooft je gelijkheid; hij belooft je handel en rijkdom; hij belooft je kwijtschelding van belastingen; hij belooft je hervorming. Dat is de manier waarop hij het soort van werk verbergt waartoe hij u aanzet.” (Discussions and arguments on various subjects, 2).

De trouw aan het katholieke geloof blijft gewoonlijk een minderheidsverschijnsel. Dat heeft de zalige John Henry Newman gezegd: “Ik heb steeds gedacht dat er een tijd van wijd verspreid ongeloof zou komen, en in al deze jaren zijn de wateren gestegen als een zondvloed. Ik kijk uit naar de tijd, na mijn leven, dat slechts de toppen van de bergen nog gezien worden als eilandjes in een woestijn van water. … Grote acties moeten worden ondernomen en successen behaald door de katholieke leiders; er moet hun wijsheid en moed vanuit den hoge gegeven worden, als de heilige Kerk gevrijwaard moet worden van deze vreselijke ramp, en, hoewel iedere beproeving die over haar komt, altijd maar tijdelijk is, hij kan uiterst wreed zijn als het langer duurt.” (Letter from Jan. 6th, 1877) “Het is duidelijk dat iedere grote verandering te weeg wordt gebracht door weinigen, niet door velen; door de besliste, onverschrokken, vurige kleine groep. Ongetwijfeld kan veel ongedaan gemaakt worden door velen maar niets kan worden gedaan zonder hen die speciaal getraind zijn voor de actie. Gedurende de hongersnood keken de zonen van Jakob naar elkaar maar deden niets. Een of twee man, met weinig uiterlijke pretentie maar met hun hart bij hun werk, doen grote dingen. Zij zijn voorbereid, niet door plotseling enthousiasme of door een vaag algemeen geloof in de waarheid van hun zaak, maar door een diep ingeprente, vaak herhaalde instructie; en omdat het begrijpelijk is dat het gemakkelijker is een kleine groep te onderrichten dan een groot aantal, is het duidelijk dat dergelijke mensen altijd klein in getal zullen zijn.” (Parochial and plain sermon, I, 22).

Het katholieke geloof vraagt altijd moed en soms zelfs het martelaarschap.

De heilige Thomas van Aquino legt de betekenis van het martelaarschap uit: “Van alle deugdzame daden is het martelaarschap het grootste bewijs van de volmaakte liefde: omdat iemands liefde voor iets des te groter blijkt zijn naar mate de zaak die hij ervoor opgeeft hem dierbaarder is of dat wat hij verkiest te lijden voor zijn zaak ondraaglijker is, is het martelaarschap de meest volmaakte menselijke handeling omdat ze een teken is van de hoogste liefde” (Summa Theologica, II-II, q. 124, a. 3 c).  “Martelaren worden zo genoemd omdat ze getuigen zijn, omdat zij door hun lichamelijk lijden tot in de dood getuigenis afleggen van de waarheid; inderdaad niet van zomaar een waarheid, maar van de waarheid die in overeenstemming is met de godsdienst en die ons bekend is gemaakt door Christus: daarom zijn Christus’ martelaren zijn getuigen. Deze waarheid is nu de waarheid van het geloof. Daarom is de oorzaak van alle martelaarschap de waarheid van het geloof. Maar de waarheid van het geloof omvat niet slechts innerlijk geloof maar ook het uitwendig belijden. Dat wordt niet alleen uitgedrukt in woorden waarbij iemand zijn geloof belijdt maar ook door daden waarbij iemand laat zien dat hij geloof heeft, volgens Jacobus 2, 18: “Ik zal u uit mijn daden mijn geloof bewijzen.” Daarom wordt er van bepaalde mensen geschreven (Titus 1, 16): “Zij beweren God te kennen maar verloochenen Hem met hun daden”. Dus zijn alle deugdzame daden, voor zover zij verwijzen naar God, een belijdenis van het geloof. Daarbij leren wij dat God deze werken van ons verlangt en ons ervoor beloont: en op deze manier kunnen zij de oorzaak zijn van martelaarschap. Om deze reden viert de Kerk het martelaarschap van de H. Johannes de Doper, die de dood onderging niet omdat hij weigerde het geloof te ontkennen maar omdat hij echtbreuk afkeurde.” (Summa Theologica II-II, q. 124, a. 5 c). 

De trouw aan het katholieke geloof en christelijke martelaarschap vragen niet slechts een onvervaard belijden van de goddelijke waarheid tegenover heidenen en ongelovigen maar ook tegenover ketterse christenen. Onder het grote aantal dergelijke martelaren van wie we het ontroerende voorbeeld kunnen geven, is Sir John Burke van Brittas in Ierland gedurende de tijd van de vervolging van het katholieke geloof aan het begin van de 17^de eeuw. Op een zondagmorgen waren in het kasteel van John Burke katholieken bijeen om de heilige Mis bij te wonen die gecelebreerd werd door een clandestiene priester. De burgerlijke autoriteiten waren echter geïnformeerd door een verrader. Plotseling omsingelde een troep soldaten het huis waar de heilige Mis gecelebreerd zou worden. De kapitein vroeg om toegelaten te worden. Het enige antwoord dat Sir Burke gaf, was dat hij vrij naar binnen mocht als hij zich zou voorbereiden op de biecht en zijn metgezellen zou aansporen hetzelfde te doen; anders moesten ze buiten blijven, want ongelovigen mochten geen deel hebben aan het heilige, en heilige dingen mochten niet aan de honden gegeven worden en parels niet voor de zwijnen gegooid. Burke kon uiteindelijk ontsnappen en vluchten. Later echter werd hij gevangen genomen. Toen hij terechtstond in de openbare rechtbank, verklaarde president van de rechtbank dat hij hem met alle vriendelijkheid zou behandelen als hij aan de wens van de koning in alles zou gehoorzamen wat betrekking had op geloof en godsdienst; anders zou hij ter dood veroordeeld worden. Toch bleef John Burke moedig en onbewogen. Hij luisterde vervolgens naar zijn doodvonnis met een blijmoedig uiterlijk en hij antwoordde slechts dat hij blij was dat zij die zijn lichaam op die manier kwaad deden, geen macht hadden over zijn ziel. Hij voegde er enkele woorden aan toe waarin hij zijn afkeer uitsprak van ketterse leerstellingen en meningen en zijn hartgrondige wens te gehoorzamen aan de leer van de katholieke Kerk in wier gemeenschap hij verklaarde te willen sterven. Toen ze op de terechtstellingsplaats gekomen waren, vroeg hij neergezet te worden zodat hij de plaats op zijn knieën kon naderen en dit werd hem toegestaan. John Burke toonde zoveel tevredenheid en vreugde alsof hij naar een luxueus feest ging. Op het laatste moment werd hem gratie aangeboden, teruggave van zijn landerijen en terugtrekking van de aanklacht, als hij de eed zou afleggen waarin hij  de heerschappij van de koning zou erkennen op het gebied van de godsdienst en een protestantse eredienst zou bijwonen. Hij zei dat hij voor niets ter wereld God wilde beledigen; dat hij niet de hemel wilde ruilen voor de aarde; en dat hij afzwoer en verfoeide alles wat de katholieke Kerk altijd had afgewezen en veroordeeld. John Burke stierf in december van het jaar 1607 in Limerick (vgl. Murphy, D., Our Martyrs, Dublin 1896, pp. 228-239).

Het katholieke geloof en wel het volledige en zuivere katholieke geloof is de grootste schat die God in ons hart legt op het moment van ons doopsel.

Onmiddellijk vóór wij werden gedoopt, hoorden we deze vraag: “Wat vraagt gij van de Kerk? (Quid petis ab Ecclesia?) en de peter en de meter hebben in onze naam geantwoord, of als we volwassenen waren hebben we zelf geantwoord met dit ene en besliste woord: “Het geloof” (fidem). Met dit “ik geloof” was het volledige en zuivere katholieke geloof bedoeld. De volgende vraag was: “Wat geeft u het geloof?” Het antwoord was opnieuw erg kort, beslist en onovertrefbaar: “Het eeuwige leven (vitam aeternam)”.

De heilige Fidelis, die door protestanten gemarteld werd vanwege zijn onbuigzame trouw aan het katholieke geloof, hield enkele dagen voordat hij zijn bloed vergoot om te getuigen, zijn laatste preek. Dit zijn de woorden die hij als testament naliet: “O katholiek geloof, hoe hecht, hoe sterk zijt gij! Hoe diep geworteld, hoe stevig gegrondvest op een vaste rots! Hemel en aarde zullen voorbijgaan, maar gij kunt nooit voorbijgaan. Vanaf het begin van de wereld heeft men u bestreden maar gij hebt machtig over alles getriomfeerd. Dit is de victorie die de wereld overwint, ons geloof. Het heeft machtige koningen onderworpen aan de heerschappij van Christus; het heeft volkeren aan zijn dienst gebonden. Wat zorgde ervoor dat de heilige apostelen en martelaren de wrede doodsstrijd en de bittere kwellingen hebben doorstaan? Toch alleen het geloof! Wat zorgt er in onze dagen voor dat de echte volgelingen van Christus luxe verwerpen, pleziertjes achter zich laten en moeilijkheden en pijn verduren? Het is het levende geloof dat zichzelf uit in liefde. Dat is wat er voor zorgt dat wij de goederen van deze wereld opzij zetten in de hoop op de toekomstige goederen. Het is vanwege het geloof dat wij het heden ruilen voor de toekomst.