Een sfeer van angst…. en niet ten onrechte!

Pastoor Mennen

De heilige Athanasius (+ 373) was in de ariaanse strijd de onvermoeibare voorvechter van het orthodoxe katholieke geloof in de goddelijke natuur van Christus. Dat moest hij als bisschop van Alexandrië  m

aar liefst vijfmaal met ballingschap bekopen. Het arianisme, hoewel veroordeeld op het Concilie van Nicea in 325, was het door het merendeel van de toenmalige Kerk aanvaarde geloof. Maar daarmee werd het nog niet de apostolische waarheid. Uiteindelijk heeft de orthodoxie gewonnen mede door de onbevreesde volharding van bisschop Athanasius.

We leven weer in een tijd waarin de ketterij een groot gedeelte van de Kerk in haar macht heeft. Nu is het de ketterij van het modernisme en meer specifiek van het relativisme en het pastoralisme. In die opvatting is de praktijk van alledag belangrijker dan de leer. Als we leven in een maatschappij waarin 40 % van de huwelijken strandt, dan kun je in de praktijk niet veel met de onontbindbaarheid van het huwelijk. Dan maak je van de onontbindbaarheid een ideaal dat velen niet kunnen halen en voor die velen zoek je een praktische oplossing in de Kerk. Dat laatste noemt men dan tegenwoordig “pastoraal”. Dat je daarmee feitelijk de onontbindbaarheid van het huwelijk die Jezus ons leert, tussenhaakjes zet, wil men uiteraard niet benoemen. Hetzelfde principe wordt ook toegepast op homoseksualiteit, euthanasie, abortus. De leer wordt gehandhaafd maar in de praktijk wordt deze op alle mogelijke manieren “pastoraal” ondergraven. We zien dat bij het zegenen van homoseksuele relaties. Dat moet pastoraal toch kunnen, zegt men, als je het maar geen huwelijk noemt. We hebben dat ook in Den Bosch gezien in het voornemen van de bisschop om de lgtb-gemeenschap op hun actiedag in de kathedraal te zegenen. De leer wordt gehandhaafd maar er worden “pastorale” oplossingen gezocht om de leer te omzeilen.

Een voorbeeld van relativistisch pastoralisme vinden we ook in de oecumene. Als er ergens een groot verschil bestaat in geloofsopvatting tussen katholieken en protestanten, dan betreft dit het ambt en de eucharistie. Protestanten geloven niet in het priesterschap en de volmacht die dit sacrament geeft om, met name in de eucharistie, in de persoon van Christus te handelen. Ze geloven evenmin dat de eucharistie een offer is en ook niet dat brood en wijn substantieel veranderen in het lichaam en bloed van Christus. Er zijn oecumenische groeperingen die deze leer niet ontkennen maar die leer gewoon “pastoraal” negeren “in het verlangen naar eenheid” en de behoefte aan “tafelgemeenschap”. Zij praktiseren de intercommunie en laten daarmee indirect, zonder het te zeggen, de katholieke leer verdampen. Veel oecumene is daarmee relativistisch geworden en een gevaar voor het geloof.

Dit pastoralisme en relativisme is vooral na Vaticanum II de Kerk binnengedrongen waarbij men zich niet rechtstreeks op teksten van het Concilie kon beroepen maar waarbij de alles goedkeurende dooddoener steeds “de geest van het concilie” was en is. (Mgr. Bruno Forte noemt zelfs paus Franciscus de belichaming van de geest van het Concilie). De postconciliaire pausen van Paulus VI tot en met Benedictus XVI hebben zich tegen dit pastoralisme en relativisme verzet. Zij waren een steun voor de trouwe priesters en gelovigen in gebieden met zwakke of liberale bisschoppen: iedereen kon zich beroepen op Rome en op de krachtige Romeinse documenten die trouw het katholieke geloof verdedigden.

Deze tijd is nu (voorlopig) voorbij. De huidige paus Franciscus bevordert in terloopse opmerkingen, geschriften en handelingen het relativistisch pastoralisme. Hij is meer in de praktijk geïnteresseerd dan in de leer. Een icoon daarvan is zijn beleving van Witte Donderdag. In de normale kerkelijke liturgische beleving opent de bisschop op deze dag het heilig Triduüm te midden van zijn gelovigen in zijn kathedraal. En de nadruk in de viering ligt op de instelling van de eucharistie en daarmee samenhangend  de instelling van het priesterschap. In de traditie van de Kerk is de voetwassing een ritueel, dat niet is voorgeschreven en dat pas enkele jaren in de Mis is opgenomen. Eeuwenlang was het een ritueel dat plaats vond tijdens de vespers of in een aparte plechtigheid, waarbij de bisschop de voeten waste van 12 priesters in navolging van Jezus die geen armen de voeten waste maar leerlingen die Hem Meester moesten noemen. De paus begint het Triduüm niet meer in zijn eigen bisdom en  de volledige nadruk van de viering ligt op de voetwassing van armen waaronder islamieten. Zo wordt Witte Donderdag sociaal praktisch gemaakt en worden ongemerkt de andere elementen gerelativeerd. Hierbij kan ook nog opgemerkt worden – en ook dat is misschien een icoon – dat de paus nooit knielt voor de eucharistie maar hij blijkt het wel te kunnen als hij de voeten wast.

Als de kardinalen vijf dubia formuleren en als 60 priesters en academici een correctio filialis schrijven heeft dat alles te maken met het feit dat de paus minstens de schijn wekt (en meer dan dat) dat hij de pastoralistische en relativistische ketterij bevordert, de katholieke waarheid afzwakt en de eenheid in de Kerk bedreigt.

Er is in de kringen rond de paus gezegd dat er “maar zestig” zijn. Afgezien van het feit dat dit geen argument is als het over de waarheid gaat, moet men beseffen dat het tamelijk riskant is voor de orthodoxie uit te komen, ook al doe je dat nog ze op beleefd en met eerbied voor het pausschap. De ballingschap van Athanasius is nog steeds actueel. Kardinaal Burke heeft voor zijn orthodoxie moeten betalen met een verbanning naar “Malta” en nog weer later met het ontnemen van de functies die hij op “Malta” had. Kardinaal Müller, bekwame prefect van de congregatie voor de geloofsleer, wordt met een smoesje op een zijspoor gezet. Ingewijden verwachten dat kardinaal Sarah, de verdediger van de juiste katholieke liturgie, spoedig aan de kant geschoven wordt`. En dichterbij, wat te denken van aartsbisschop Léonard in België die geen kardinaal werd en aan wie ontslag werd verleend op de dag van zijn 75ste verjaardag. Hij was waarschijnlijk te katholiek.

Wil je carrière maken in de Kerk, dan kun je je toch maar het best wat gedeisd houd

en of nog liever Franciscus bejubelen. Kritiek of wat daarnaar zweemt, in theorie of praktijk, kan tot “ballingschap” leiden.

Het voorbeeld van Franciscus leidt al tot navolging. De bisschop van Granada, Mgr. Francisco Martínez Fernández, heeft de bekende katholieke filosoof Josef Seifert ontslagen, alleen omdat hij beleefd aan de paus heeft gevraagd wat hij precies bedoelt in Amoris Laetitia. Seifert wijst er dan op dat pure logica laat zien dat er een atoombom onder heel de katholieke moraal ligt, als de paus zou bedoelen wat Seifert niet hoopt dat hij bedoelt

Er zijn heel veel mensen die het met de “zestig” eens zijn maar zich om allerlei redenen gedeisd willen houden. Er heerst een sfeer van angst want de “ballingschap” ligt op de loer.

Ik ben nooit zo bang uitgevallen geweest en bovendien ben ik met emeritaat.  De bisschop van Den Bosch zal zeker niet blij zijn met mijn ondertekening van het document: een lid van zijn kapittel, een docent van zijn seminarie…… Ik wacht maar af of er een zuivering komt. Zo ja, dan zal ik mijn “ballingschap” geduldig dragen….. in Vlijmen.

Feest van de heilige Aartsengelen

29 september 2017

Een gebed dat in deze tijd meer dan ooit op zijn plaats is:

Heilige Aartsengel Michaël,

Verdedig ons in de strijd.

Wees onze bescherming tegen de boosheid en de listen van de duivel.

Wij smeken ootmoedig dat God hem Zijn macht doe gevoelen.

En gij, vorst van de hemelse legerscharen,

drijf Satan en de andere boze geesten,

die tot verderf van de zielen over de wereld rondgaan,

door de goddelijke kracht in de hel terug.

Amen.

De wereldwijde impact en betekenis van de Correctio filialis

Roberto de Mattei
27 september 2017

De “kinderlijke correctie”1.  gericht tot paus Franciscus door meer dan 60 priesters en academici van de Kerk, heeft over heel de wereld een buitengewone impact gehad. Er waren genoeg mensen die het initiatief probeerde te minimaliseren en verklaarden dat het aantal ondertekenaars “beperkt en marginaal” was. Maar toch als het initiatief van geen betekenis is, hoe verklaar je dan de ruime weerslag die het heeft gehad in de media op alle vijf de continenten, inclusief landen als Rusland en China? Steve Skojec meldt op Onepeterfive dat onderzoek op Good News meer dan 5000 nieuwsartikelen opleverde terwijl er meer dan 100.000 bezoeken waren aan de site www.correctiofilialis.org in een tijdspanne van 48 uur. Adhesie op deze site is nog steeds mogelijk, zelfs al worden slechts enkele handtekeningen zichtbaar gemaakt. Het is cruciaal te erkennen dat er maar een enkele reden voor deze wereldwijde weerklank is: de waarheid kan verzwegen of onderdrukt worden maar wanneer ze in alle helderheid wordt bekend gemaakt, heeft ze haar eigen innerlijke kracht en heeft ze het in zich zichzelf te verspreiden. De belangrijkste vijand van de waarheid is niet de dwaling maar de dubbelzinnigheid. De oorzaak van de verspreiding van dwalingen en ketterijen in de Kerk is niet te wijten aan de kracht van deze dwalingen maar aan het schuldige zwijgen van hen die openlijk de waarheid van het evangelie zouden moeten verkondigen.

De waarheid, die door de “kinderlijke correctie” naar voren wordt gebracht, is dat paus Franciscus in een lange rij van woorden, daden en weglatingen “direct of indirect (bewust of niet, we weten het niet, noch willen we hem veroordelen)" tenminste “zeven foutieve en ketterse stellingen heeft ondersteund en in de Kerk heeft verbreid via zijn openbare ambt en ook door zijn private handelingen.” De ondertekenaars dringen er eerbiedig op aan dat de paus “deze stellingen publiek veroordeelt en aldus de opdracht van onze Heer Jezus Christus uitvoert, die Hij aan Petrus gegeven heeft en door hem aan al diens opvolgers tot het einde van de tijd: “Ik heb voor u gebeden dat uw geloof niet bezwijkt: en gij op uw beurt, tot inkeer gekomen, versterk uw broeders”.

Er is nog geen antwoord op de correctie gekomen; slechts lompe pogingen om de ondertekenaars in discrediet te brengen en te disqualificeren, met name gericht op de meeste bekende zoals de voormalige president van de Vaticaanse Bank, Ettore Gotti Tedeschi. In werkelijkheid hebben de auteurs van de Correctio, zoals Gotti Tedeschi zelf in een interview met Marco Tosatti op 24 september, gezegd te handelen uit liefde voor de Kerk en het pausdom. Gotti Tedeschi en een andere bekende ondertekenaar, de Duitser schrijver, Martin Mosebach, ontvingen afgelopen 14 september in het Angelicum applaus van een publiek van meer dan 400 priesters en leken waaronder drie kardinalen en verschillende bisschoppen bij gelegenheid van een congres ter gelegenheid van de tiende verjaardag van het Motu Proprio Summorum Pontificum.

Twee andere ondertekenaars, de professoren Claudio Pierantoni en Anna Sila, gaven uiting aan dezelfde ideeën als in de Correctie op de bijeenkomst rond het thema “Let’s clarify”, georganiseerd op 23 april van dit jaar door de Nuova Bussola Quotidiana, gesteund door andere prelaten onder wie wijlen kardinaal Carlo Caffarra. Veel andere ondertekenaars van het document bezetten belangrijke posities in kerkelijke instellingen of hebben die bezet. Weer anderen zijn gerenommeerde universiteitsprofessoren. Als de auteurs van de Correctio geïsoleerd stonden in de katholieke wereld, dan zou hun document niet de weerklank hebben gevonden die het heeft gehad.

Een “Filial appeal” aan paus Franciscus in 2015 werd getekend door rond de 900.000 mensen van over heel de wereld en “Een verklaring van trouw aan de onveranderlijke leer van de Kerk over het huwelijk” in 2015 gepresenteerd door 80 katholieke persoonlijkheden, kreeg 35.000 handtekeningen. Een jaar geleden formuleerden vier kardinalen hun Dubiaover de Exhortatie Amoris Laetitia. Ondertussen ondergraven schandalen van economische en morele aard het pontificaat van paus Franciscus. De Amerikaanse Vaticanist, John Allen, met zeker geen neiging tot tradionalisme, onthulde op Crux op 25 september hoe moeilijk zijn positie dezer dagen is geworden.

Onder de meeste belachelijke beschuldigingen die aan het adres van de ondertekenaars zijn geuit is, dat zij “Lefebvisten” zouden zijn omdat bisschop Bernard Fellay, de overste van de Broederschap St. Pius X, heeft getekend. De adhesie van Mgr. Fellay aan een document van dit soort is een historische daad die zonder een zweem van twijfel de positie van broederschap duidelijk maakt met betrekking tot dit pontificaat. Echter “Lefebvisme” is een manier van spreken die voor de progressieven dezelfde rol vervult als het woord “fascisme” bij de communisten in de jaren zeventig: breng de tegenstander in diskrediet zonder de redenen te hoeven bedicsussiëren. De aanwezigheid van Mgr. Fellay is bovendien geruststellend voor al de ondertekenaars van de Correctio. Hoe kan de paus hen hetzelfde begrip en dezelfde welwillendheid weigeren die hij de laaste twee jaar toonde richting de broederschap van de H. Pius X?

De aartsbisschop van Chieti, Bruno Forte, vroeger speciale secretaris van de Bisschoppensynode over het Gezin, verklaarde dat de Correctio staat voor “een bevooroordeeld standpunt dat niet open staat voor de geest van het Tweede Vaticaanse Concilie die paus Franciscus opeen geweldige manier handen en voeten geeft (letterlijk: incarneert)” ( Avvenire, 26 september 2015). De geest van Vaticanum II, handen voeten gegeven door paus Franciscus, schrijft op zijn beurt Mgr. Lorizio in dezelfde krant van de Italiaanse bisschoppen, bestaat in het primaat van de pastoraal over de theologie; met andere woorden in het ondergeschikt maken van de natuurwet aan de levenservaring, omdat, zoals hij uitlegt “de pastoraal de theologie omvat en insluit” en niet omgekeerd. Mgr. Lorizio doceert theologie aan dezelfde faculteit van de Lateraanse Universiteit waarvan de vroegere deken Mgr. Brunero Gherradini was, die stierf op 22 september, aan de vooravond van de Correctio die hij niet meer kon tekenen vanwege zijn kritieke gezondheidstoestand.

Deze grote exponent van de Romeinse Theologische School toonde in zijn meest recente boeken aan in welke deplorabele toestand we zijn aangeland door het primaat van de pastoraal, verkondigd op Vaticanum II en gepropageerd door ultra-progressieve uitleggers ervan onder wie de genoemde Forte en de middelmatige theoloog Massimo Faggioli, samen met Alberto Melloni  die zich allemaal onderscheiden door hun flinterdunne aanvallen op de Correctio.

Mgr. Forte voegde er in Avvenire aan toe dat het document een handeling is die niet gedeeld kan worden door “hen die trouw zijn aan de opvolger van Petrus in wie zijn de herder erkennen die de Heer aan de Kerk gegeven heeft als de gids voor de universele gemeenschap. De trouw is altijd gericht op de levende God, die tot de Kerk spreekt door de paus.”

Nu zijn we gekomen tot het punt dat paus Franciscus wordt gedefinieerd als een “levende God”, waarbij vergeten wordt dat de Kerk op Christus is gefundeerd voor wie de paus de vertegenwoordiger is op aarde, niet de goddelijke eigenaar. Zoals Antonio Socci heel juist geschreven heeft, de paus is geen “tweede Jezus” (Libero, 24 september 2017) maar de 266ste opvolger van Petrus. Zijn opdracht is niet het veranderen of “verbeteren” van de woorden van onze Heer maar ze behoeden en doorgeven op de meeste getrouwe wijze. Als dat niet gebeurt, hebben katholieken de plicht hem  op een kinderlijke wijze terecht te wijzen naar het voorbeeld van St.-Paulus tegenover de prins van de apostelen, Petrus (Gal. 2, 11).

Tenslotte, er zijn er die verbaasd zijn dat de kardinalen Walter Brandmüller en Raymond Leo Burke het document niet getekend hebben. Zij vergeten daarbij, zoals Rorate Caeli benadrukt heeft, dat de Correctie van de Zestig van een zuiver theologische aard is, terwijl die van de kardinalen, als zij komt, meer gezag en en belang zal hebben, ook op canonieke niveau. De correctie van een naaste, voorzien in het evangelie en in het huidige canonieke recht, in canon 212, § 3, kan verschillende vormen aannemen. “Het principe van de broederlijke terechtwijzing binnen de Kerk – verklaarde Mgr. Athanasius Schneider in een recent interview tegenover Maike Hickson – is altijd geldig geweest, zelfs tegenover de paus en daarom is het ook geldig in onze tijd. Ongelukkigerwijs wordt iedereen die de waarheid durft te spreken – zelfs al doe hij dat met respect tegenover de herders van de Kerk – aangemerkt als een vijand van de eenheid, zoals het gebeurde bij St.-Paulus, toen hij verklaarde: “Ben ik dan uw vijand geworden omdat ik u de waarheid zeg?” (Gal. 4, 16)


1. "Filialis" is een woord dat in het Nederlands moeilijk te vertalen is. Letterlijk is het "kinderlijk" maar dat klinkt in het Nederlands al gauw als "kinderachtig". De bedoeling is "als kinderen tegenover hun vader".